Geçtiğimiz hafta sonu mükemmel bir tiyatro izledim. İstanbul
Devlet Tiyatrosu’nun sahnelediği: Paşa Paşa Tiyatro Yahut Ahmet Vefik Paşa.
Hem de izlenebilecek en güzel yerde: Bursa Ahmet Vefik Paşa
Tiyatrosu’nda..
Ahmet Vefik Paşa hakkında kulaktan dolma bilgilerim vardı.
Türk aydınları ve onların yaptıkları bizlere okullarda, yazılı basında
öğretilmediği için bu önemli isimlerle ilgili haberler hayatta hasbelkader
karşımıza çıkarsa ancak o zaman tanıyabiliyoruz. Bizim de daha araştırmacı olmamız
gerekiyor elbette. Suçun bir kısmı da bizde..
Gelelim Ahmet Vefik Paşa’ya; hikayesi hüzünlü bir sonla
bitiyor baştan söyleyeyim. Çünkü ne yapsa devlete yaranamıyor. Her dönemde
yaşamış aydınlarımız gibi kısıtlanıp, görevden alınıyor.
Ahmet Vefik Paşa Paris’te görmüş öğrenimini. 16 dil biliyor.
İyi yetişmiş, bilgili, kültürlü bir kişi olduğu için çeşitli görevler
verilmiş kendisine. Tahran elçiliği sırasında elçilik binalarına bayrak asma
geleneğini ilk getirmiş kişidir. Elçilik, eğitim bakanı, sadrazamlık, Meclis
Başkanlığı, çevirmenlik yaptığı işlerden sadece bazılarıdır. Son görevi Bursa
Valiliği’dir. 3 sene yapmıştır bu görevi. Tiyatroya olan merakı nedeniyle şehre
tiyatro kurdurmuştur. Bu tiyatro İstanbul dışında Anadolu’da kurulan ilk tiyatrodur.
Hayranı olduğu Moliere’in eserlerini çevirerek oyun haline getirip
sahnelenmesini sağlamıştır. Bursa mimarisini Paris mimarisinden etkilenerek
düzenlemiştir.
Balıkesir’in Edremit ilçesindeki Tahtakuşlar Köyü’nde
ülkemizin ilk özel etnoğrafya müzesi yer almaktadır. Bu müzeye girdiğinizde
sağda bir portre sizi karşılar. Bu kişi kim mi diyeceksiniz? Ahmet Vefik
Paşa’nın resmidir. Ahmet Vefik Paşa Bursa Valisi olduğu sırada verdiği iskan
emriyle Tahtakuşlar Köyü’nü kurdurmuştur. Bu nedenle Tahtakuşlar Köyü’nde her
zaman adı anılmaktadır.
Ahmet Vefik Paşa’nın düzen, adalet, ilericilik hareketlerini
içine sindiremeyen bir kısım bürokrat onun görevden alınması için ellerinden
geleni yapmışlardır ve başarılı da olmuşlardır.
Ahmet Vefik Paşa, görevden alınınca kendini edebiyata
vermiş. İstanbul’un en zengin kütüphanesi olarak tanınan bir kütüphanesi
varmış. Bu kütüphane ölümünden sonra satılmış ve dağıtılmış maalesef.. Her
dönem olduğu gibi bir aydınımızın daha değerini bilememişiz.
Bursa’nın merkezi Heykel’de ismi verilen Ahmet Vefik Paşa
Tiyatrosu’nun önünden her gün binlerce insan geçiyor. Merak ediyorum kaç kişi
onu ve onun yapmak istediklerini biliyor acaba?
